Psychosomatische oefentherapie
Door: Yvet Kranen
Leestijd 5 minuten
Wat is psychosomatische oefentherapie? Die vraag krijgen we regelmatig in onze praktijk. Tijd dus voor wat meer uitleg over deze behandelmethode. Onze oefentherapeute Yvet Kranen is gespecialiseerd in psychosomatische oefentherapie en geeft je in onderstaand blogartikel graag antwoord op de meest gestelde vragen:
- Wat psychosomatische oefentherapie is?
- Voor welke klachten en patiënten is de behandeling geschikt en effectief?
- Hoe ziet een behandeling eruit?
- Wat levert psychosomatische oefentherapie op?
Wat is psychosomatische oefentherapie?
Psychosomatische oefentherapie is een specialisatie binnen de oefentherapie Cesar. De behandeling richt zich op lichamelijke klachten waarvoor een huisarts of specialist geen duidelijke lichamelijke oorzaak kan vinden. Toch zijn er (pijn)klachten. Wanneer een patiënt bij mij komt voor psychosomatische oefentherapie, gaan we samen op zoek naar een mogelijke oorzaak. Denk aan een relatie met stress, mentale overbelasting, onbalans of vermoeidheid. Dit doen we door gedachten, emoties en gedrag te onderzoeken die spanningen veroorzaken of ontspanning belemmeren. Samen vinden we de ‘in stand houdende factor’ van jouw klachten en gaan we aan het werk om deze op een passende manier te lossen.
Voor welke klachten is deze psychosomatische oefentherapie effectief?
Psychosomatische oefentherapie is effectief voor klachten waarvoor geen medische oorzaak gevonden kan worden. Ook aanhoudende lichamelijke klachten (ALK) vallen onder psychosomatische klachten. ALK zijn lichamelijke klachten die langer dan enkele weken duren en waarbij grondig medisch onderzoek geen duidelijke lichamelijke (somatische) oorzaak aan het licht heeft gebracht.
In onze praktijk behandelen we patiënten met heel uiteenlopende klachten. Zowel lichamelijke klachten als mentale klachten:
Lichamelijke klachten
Denk aan:
- Klachten aan de rug, nek of schouders
- Buikpijn of hoofdpijn
- Vermoeidheid en geen energie
- Slaapproblemen en slapeloosheid
- Benauwdheid, ademhalingsproblemen en hyperventilatie
- Pijn/druk op de borst
- Hartkloppingen
- Duizeligheid en misselijkheid
- Maag- en darmstoornissen
Mentale klachten
Denk aan:
- Stress en spanning
- Concentratieproblemen
- Irritatie en prikkelbaarheid
- Lusteloosheid en somberheid
- Angst en paniekaanvallen
- Verminderd zelfvertrouwen
- Onrust en gejaagd gevoel
“Luister naar het gefluister van je lichaam, dan hoeft het niet te schreeuwen!”
Hoe ontstaan psychosomatische klachten
Psychosomatische klachten ontstaan doorgaans door aanhoudende of acute spanning of stress. Denk aan dagelijks beslommeringen: het huishouden, kinderen halen en brengen, op tijd op je werk of school zijn, examenperiode. Gedoe met familie of vrienden. Een té hoge werkdruk. Ook kan een levensgebeurtenis de oorzaak zijn. Denk aan een verhuizing, verlies van je baan, verlies van een dierbare, ziekte of een ongeval. De klachten ontstaan wanneer spanning en stress niet voldoende afgewisseld worden met ontspanning en rust. Houdt dit langere tijd aan, dan kan dit allerlei (lichamelijke) klachten veroorzaken.
Voor wie is psychosomatische oefentherapie een geschikte behandelmethode?
Psychosomatische oefentherapie is geschikt voor alle leeftijdsgroepen, van jong tot oud. Zowel wanneer iemand lichamelijke klachten ervaart en zelf het vermoeden heeft dat spanning een oorzaak kan zijn of wanneer er geen lichamelijke oorzaak te vinden is.
Hoe werkt psychosomatische oefentherapie?
De behandelmethode is dus gericht op het herstellen van een verstoorde balans tussen spanning en ontspanning. We werken daarbij aan de (pijn)klachten én aan de oorzaak van de klachten. Denk daarbij onder meer aan therapeutische gespreksvoering, therapeutisch lichaamswerk, ontspanning en ademtherapie. Dus we praten, voelen, oefenen en ontspannen.
Wat levert de behandelmethode je op?
- Je leert luisteren naar je lichaam
- Je wordt je bewust van gevoelens en gedachten die bijdragen aan de klachten
- Je leert negatieve gedachten en overtuigingen op een positieve manier om te buigen
- Je leert voelen wat voor jou een gezonde balans is tussen inspanning en ontspanning
Patiënten worden zich beter bewust van hun eigen denken en handelen en leren direct hoe ze andere manieren van denken en doen in hun dagelijkse leven kunnen implementeren. Vind je dat lastig, dan helpt je psychosomatisch oefentherapeut je daarmee.
Ben je je eenmaal bewust van je eigen handelen en herken je beter de signalen die je lichaam geeft, dan voel je in de toekomst ook eerder dat er disbalans of ongemak is. Het lichaam geeft altijd signalen als er iets aan de hand is. Het is aan ieder van ons om die signalen op te merken en ernaar te luisteren. Luister naar het gefluister van je lichaam, dan hoeft het niet te schreeuwen!
Op zoek naar de ‘in stand houdende factor’
De gesprekken die we voeren, geven inzicht in eigen gedachten, gevoelens en gedrag. Patiënten worden zich veel bewuster van hun eigen lijf, denken en handelen. Zo gaan we op zoek naar de ‘in stand houdende factor’. Ofwel, welke gedachtenpatronen, gevoelens, situaties en gedragingen houden de klachten in stand?
Yvet: “Eén van mijn patiëntes heeft veel schouder en nekklachten, is erg vermoeid en slaapt slecht. Ze komt bij mij voor psychosomatische oefentherapie en tijdens de behandelingen gaan we op zoek naar de ‘in stand houdende factor’. Gaandeweg komen we erachter dat ze erg baalt (emotie) dat ze deze klachten heeft. Ze denkt niet dat er iets ernstigs aan de hand is of dat er iets kapot is in haar nek en schouders. Waar de pijn wel vandaan komt, weet ze ook niet. Ze baalt ervan dat ze haar collega’s niet meer zoveel kan helpen en dat ze zelf om hulp moet vragen. Dat doet ze natuurlijk veel liever niet (gedrag). Zij wil heel graag een ander helpen en niemand anders tot last zijn. Wat gebeurt er met haar en haar klachten als ze dit dag in dag uit, jaar in jaar uit blijft volhouden? Ze houdt op deze manier haar klachten in stand.”
Hoelang duurt een behandeltraject?
Meestal komen patiënten in eerste instantie één keer per week. Daarna gaan we over naar één keer per 14 dagen. En zo worden de tussenposen tussen de behandelingen steeds langer. Dit komt omdat het veranderen van je manier van denken en veranderen van gedrag tijd kosten. Het duurt een aantal weken om ‘oud’ gedrag waarmee je de klachten in stand houdt af te leren en je nieuw gedrag eigen te maken, zodanig dat het je ‘normale’ gedrag wordt, waar je niet meer over hoeft na te denken. Gemiddeld genomen bestaat een behandeltraject uit 4 tot 8 behandelingen.
